Jak zdjąć bęben hamulcowy?

W niniejszym artykule opiszemy krok po kroku jak ściągnąć bęben hamulcowy. Samodzielna wymiana bębna hamulcowego nie jest skomplikowana i można ją wykonać samodzielnie w garażu. Bęben hamulcowy może ulec silnemu skorodowaniu lub zużyciu eksploatacyjnemu i wtedy może wymagać wymiany.

We współczesnych samochodach stosuje się dwa rodzaje układów hamulcowych. To hamulce tarczowe i hamulce bębnowe. To drugie rozwiązanie jest obecnie stosowane rzadziej, ale dalej można je spotkać w małych autach miejskich i w mniejszych samochodach dostawczych, głównie na tylnej osi. Bębny hamulcowe, w których pracuje mechanizm szczęk, są też nadal masowo stosowane w pojazdach rolniczych, np. ciągnikach.

Budowa bębna hamulcowego

Jak zbudowany jest hamulec bębnowy? Jego najważniejszą częścią jest bęben hamulcowy, który obraca się tak samo, jak jadące koło. Bęben jest najczęściej przykręcony do piasty koła. Trzeba również pamiętać, że jest to element eksploatacyjny – który w pewnym stopniu jest odpowiednikiem tarcz hamulcowych, stosowanych w samochodach z układem tarczowym.

We wnętrzu bębna znajdują się szczęki hamulcowe. One z kolei są odpowiednikiem klocków hamulcowych w systemach hamulców tarczowych.

Szczęki hamulcowe są wyposażone w okładziny cierne.  Szczęki zamontowane są w taki sposób, że mogą wykonywać niewielki obrót na skutek działania kolejnego elementu, jaki znajduje się we wnętrzu bębna hamulcowego (rozpieracza). Na skutek tego ruchu okładziny ścierne szczęk hamulcowych zaczynają trzeć o wnętrze bębna hamulcowego. Dzięki temu auto może zwolnić albo zatrzymać się – w zależności od siły nacisku na hamulec. Warto pamiętać, że hamulce są też wykorzystywane przez aktywne systemy bezpieczeństwa jak ABS.

Trzeci najważniejszy element mechaniki hamulca bębnowego, znajdujący się we wnętrzu bębna, to rozpieracz. To on naciska na szczęki hamulcowe, aby móc je docisnąć do bębna hamulcowego. Jak to się dzieje? Po naciśnięciu pedału hamulca i zadziałaniu dodatkowego urządzenia, zwiększającego ciśnienie, do rozpieracza dociera płyn hamulcowy. Jego nacisk powoduje wysuwanie się dwóch przeciwległych tłoczków. Wysunięte tłoczki powodują, że szczęki hamulcowe (a dokładnie ich okładziny cierne) zaczynają trzeć o bęben hamulcowy.

Ostatni, ważny element to sprężyna odciągająca. To dzięki niej szczęki hamulcowe wracają do swojego poprzedniego położenia, kiedy kierowca (albo system bezpieczeństwa aktywnego) przestają korzystać z układu hamulcowego. Wówczas szczęki hamulcowe, a dokładnie ich okładziny przestają trzeć o wnętrze bębna.

We wnętrzu bębna musi też znaleźć się mechanika hamulca ręcznego, czyli mechanizm, który uruchamia linka hamulcowa po zaciągnięciu mechanizmu dźwigni w kabinie auta.

Sytuacje, w których wymiana bębna hamulcowego może okazać się niezbędna

Bęben hamulcowy to element eksploatacyjny, tak samo, jak szczęki hamulcowe. Od zewnątrz bęben hamulcowy narażony jest na silne działanie warunków atmosferycznych, powodujące korozję. Bęben nie ma możliwości tak łatwego chłodzenia się, jak tarcza hamulcowa, bo wszystkie pracujące elementy są zamknięte wewnątrz niego. To sprawia, że są one narażone na przegrzewanie podczas częstego i ostrego hamowania.

Wymiana bębna hamulcowego jest potrzebna wtedy, gdy jest on mocno zużyty (starty), skorodowany i tym samym zmniejsza się skuteczność hamowania. 

Ściąganie bębna hamulcowego

Demontaż bębna hamulcowego jest niezbędny przy jego wymianie lub regeneracji. Czasami wystarczy konkretne wyczyszczenie bębna i jego odrdzewianie, aby przywrócić mu pełną sprawność techniczną. W ściąganiu bębna pomóc mogą poradniki filmowe, publikowane w serwisie YouTube. Do ściągania bębna nie jest potrzebne żadne specjalistyczne narzędzie, wystarczą te podstawowe. Za to trzeba pomyśleć o czymś, co pozwoli podnieść auto i zabezpieczyć je w odpowiedniej wysokości. Podnośnik, lewarek, koło zapasowe położone pod próg auta, kobyłki – warto stosować wszystko, co ma wpływ na nasze bezpieczeństwo w trakcie pracy.

Krok 1 – Wybierz miejsce pracy i ustaw samochód bezpiecznie

Najlepiej, aby był to garaż. Koniecznie miejsce z płaskim podłożem – asfalt lub kostka. Jeśli jest to trawa, trzeba zadbać o bezpieczne podłoże dla podnośnika/lewarka – może stać na płycie chodnikowej, ustawionej w odpowiedni sposób, płasko na ziemi. Koniecznie pamiętaj o zabezpieczeniu auta przed zsunięciem – zaciągnij hamulec ręczny, podłóż zabezpieczenia pod progi auta.

Krok 2 - Przygotuj podstawowe narzędzia i środki chemiczne

Przede wszystkim przygotuj zestaw podstawowych narzędzi - klucze i śrubokręty oraz odrdzewiacz w sprayu.

Krok 3 - Demontaż bębna

Przygotuj środek w sprayu do odrdzewiania śrub. W przypadku bębna zintegrowanego z łożyskiem koła zdejmij osłonę łożyska – podważ ją płaskim śrubokrętem. Następnie skieruj odrdzewiacz w centralny otwór i spryskaj śrubę odrdzewiaczem, odczekaj kilka minut i odkręć centralną śrubę mocującą. Pamiętaj, aby wcześniej zaciągnąć hamulec ręczny! Kiedy odkręcisz centralną śrubę mocującą, wróć do kabiny auta i opuść hamulec ręczny. Następnie przejdź do hamulca bębnowego i ściągnij bęben ze zwrotnicy koła.  Konieczne może być poluzowanie linek hamulca ręcznego w mechanizmie ukrytym przy samej dźwigni hamulca ręcznego, pod jej maskownicą.

W przypadku innego typu bębna spryskaj odrdzewiaczem śruby mocujące, odczekaj kilka chwil i odkręć je.

Krok 4 - W przypadku problemów ze zdjęciem bębna…

Jeśli nie możesz zdjąć bębna, problem może być spowodowany przez rozpieracz, który uległ awarii (albo jest źle wyregulowany) i powoduje rozparcie szczęk. Znajdź otwór regulacyjny rozpieracza i postaraj się zmniejszyć rozstaw szczęk, przesuwając płaskim śrubokrętem metalową zębatkę (mogą być zastosowane inne rozwiązania). Jeśli bęben jest mocno skorodowany, wykorzystaj mocny płaski śrubokręt albo młotek ślizgowy, żeby go podważyć i zdjąć. W bębnie mogą znajdować się specjalne otwory serwisowe, w które należy wkręcić śruby. W miarę wkręcania, będą one odpychać bęben od piasty koła – i w ten sposób uda Ci się go łatwo zdjąć.

Krok 5 - Przystąp do regeneracji bębna albo do jego wymiany na nowy

Jeśli bęben nadaje się do regeneracji – przeprowadź ją. Wyczyść wszystkie elementy wewnątrz bębna. Wymień szczęki na nowe, jeśli to konieczne. Sprawdź działanie pozostałych elementów. Jeśli to konieczne, zastosuj nowe części albo zestawy naprawcze.

Podsumowanie – jak zdjąć bęben hamulcowy

Demontaż bębna hamulcowego nie jest skomplikowany, jeśli zachowasz ostrożność i będziesz stosować się do zasad pracy. Pamiętaj, że układ hamulcowy to gwarancja Twojego bezpieczeństwa. Jeśli nie czujesz się na siłach – zleć naprawę mechanikowi.